Uprawa żurawiny wielkoowocowej
Żurawina w Polsce występuje w borach bagiennych i na torfowiskach wysokich, jest to żurawina bagienna. W Ameryce Północnej występuje jej kuzynka żurawina wielkoowocowa i to od niej wywodzą się odmiany uprawne.
Żurawina należy do rodziny wrzosowatych, jest płożącą się krzewinką. Wytwarza dwa rodzaje pędów: długopędy i wyrastające z nich ku górze krótkopędy. Długopędy osiągają długość do 2 metrów - umożliwiają roślinie powiększanie areału, a poprzez szczelne przykrywanie powierzchni hamują rozwój chwastów. Krótkopędy to inaczej pędy owoconośne - na nich rozwijają się kwiaty a następnie owoce. Liście są zimozielone, żyją 2-3 lata. Korzenie są bardzo drobne i nie mają włośników, z tego powodu bardzo istotne są mikoryzy, czyli konieczne współżycie korzeni z grzybami.
Kwiaty dobrze zapylają się pyłkiem tej samej odmiany. Jednak krzyżowe zapylenie pyłkiem innej odmiany przez pszczoły lub trzmiele korzystnie wpływa na wielkość i jakość plonu.
Powodzenie uprawy żurawiny zależy przede wszystkim od wyboru i właściwego przygotowania stanowiska. Najwłaściwszym siedliskiem dla tej rośliny są wilgotne, kwaśne gleby bagienne. Można ją również uprawiać na glebach piaszczystych jeśli mają właściwy odczyn (pH w H2O 4-5). Żurawina nie toleruje suszy i upałów.
Właściwa gleba jest rzadkością, pozostaje więc adaptacja gleby do uprawy żurawiny:
- Na wyznaczonym zagonie, szerokości około 1m, zdejmujemy łopatą 20-30cm warstwę gleby.
- Dno i boki zagłębienia wykładamy folią.
- Folię przebijamy w 4-5 miejscach na każdym metrze kwadratowym.
- Wypełniamy rabatę mieszaniną kwaśnego torfu i piasku w proporcji 1:1.
- Nawilżamy podłoże i wyrównujemy powierzchnię.
- Sadzimy przygotowane sadzonki żurawiny w ilości 5 sztuk na metr kwadratowy.
- Napiaszczamy zagon żurawiny piaskiem. Polega to na równomiernym rozsypaniu jasnego piasku za pomocą sita lub skrzynki z dziurkowanym dnem. Warstwa piasku powinna mieć grubość 3-4cm. Piasek chroni glebę przed przesuszaniem i przegrzewaniem.
Żurawina najlepiej zimuje pod śniegiem. Problemem mogą być surowe i bezśnieżne zimy, należy wtedy przykryć rabatę żurawinową kilkoma gałęziami z sosny lub świerka.
Chwasty usuwamy z zagonu kilka razy w roku, aby nie dopuścić do silnego przerośnięcia gleby.
Raz na 2-3 lata dobrze jest powtórzyć zbieg napiaszczania żurawiniska, uzyskamy dzięki temu odmłodzenie krzewów i lepsze przerośnięcie podłoża przez korzenie.
Oczywiście od czasu do czasu należy rabatę podlewać, jednak wbrew obiegowym opiniom nie należy robić z żurawiniska bagna. Wystarczy jej umiarkowana wilgotność, korzeniom i grzybom mikoryzowym potrzebny jest również tlen.
Rabata podlana, wypielona, napiaszczona, zaopatrzona w nawozy... pozostaje zbiór owoców. Przeciętnie z 1m2 uzyskuje się 2-3kg owoców, można je przeznaczyć na soki, nalewki, konfitury - dwie ostatnie pozycje sprawdzałem, żurawina wychodzi w nich wspaniale.
Krzysztof Botul
