Borówka brusznica - biologia, uprawa
Borówka brusznica, zwana inaczej borówką czerwoną, (Vaccinium vitis-idaea), występuje na obrzeżach i w rzadkich lasach północnej strefy klimatu umiarkowanego. Jest to zimozielona krzewinka, wysokości do 30 cm, rodząca czerwone, kuliste, drobne owoce. Są one lekko kwaśne, mało przydatne do bezpośredniego spożycia, ale cenne dla przetwórstwa. Jagody brusznicy zawierają znaczne ilości cukrów i kwasów organicznych, żelaza, glikozydów, witamin. Występują w nich również substancje lecznicze - suszone owoce polecane są w przypadkach przeziębień, zakażeń bakteryjnych.
Brusznica jest wieloletnią krzewinką, w okres owocowania wchodzi w 2-3 roku życia, kwitnie i owocuje dwukrotnie. Pierwsze dojrzewanie jagód przypada w sierpniu, drugie (obfitsze) w połowie października.
Wymagania borówki brusznicy co do kwasowości gleby, zawartości materii organicznej i dostępności wody są podobne jak borówki wysokiej. Borówka wymaga gleb kwaśnych(pH 3,4-4,5), próchnicznych, umiarkowanie wilgotnych. Na stanowisku przeznaczonym pod brusznicę trzeba dokładnie usunąć chwasty. Glebę piaszczystą wzbogacamy torfem kwaśnym (może być kompost z igliwia) w ilości 50l/m2. Glebę ciężką, o wysokim pH przygotowujemy inaczej: usuwamy ok. 30cm podłoża, następnie rozkładamy folię (z kilkoma dziurami na każdy m2) i wypełniamy mieszaniną torfu kwaśnego i piasku.
Najlepiej sadzić 2 letnie krzewinki borówki. Rośliny sadzimy rzędami lub w formie rabaty. Na 1m2 rabaty sadzimy 9 sadzonek, przy uprawie rzędowej rośliny sadzimy co 25cm, pomiędzy rzędami zostawiamy ok. 70cm. Posadzone rośliny podlewamy obficie a następnie rozsypujemy ściółkę organiczną - najlepsza jest z kory sosnowej.
Krzewinki brusznicy mają płytko zalegający system korzeniowy, zachodzi tu również jak u pozostałych wrzosowatych, zjawisko mikoryzy, czyli współżycia rośliny z grzybami. Grzyby pomagają borówkom pobierać wiele niedostępnych w inny sposób składników mineralnych, dlatego też brusznica nie wymaga znaczącego nawożenia mineralnego. Co więcej wysokie dawki azotu mogą powodować przemarzanie roślin zimą i sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych. Nawóz wieloskładnikowy podany 2 razy po 3g/m2 stanowi w pierwszych latach funkcjonowania rabaty wystarczającą dawkę.
Borówka brusznica jest rośliną długowieczną, ale w 7 lub 8 roku uprawy należy przeprowadzić odmłodzenie plantacji. Polega to na skróceniu pędów do około 5 cm z pozostawieniem kilku listków.
Brusznica jest uważana za roślinę mrozoodporna i w warunkach Polski dobrze znosi bezśnieżne, mroźnie zimy. Pewne zagrożenie stanowią przymrozki wiosenne mogące uszkadzać kwiaty - można rośliny chronić okrywając je włókniną ogrodniczą,
Wiedza o występowaniu chorób i szkodników jest stosunkowo nikła, ale z obserwacji wynika, że nie ma zbyt wielkich problemów w tym zakresie. Chciałby tylko zwrócić uwagę na unikanie przenawożenia i zalewania nadmiarem wody - z brusznicą nie będzie problemów grzybowych jeśli nie będziemy nadgorliwi.
